Châu Âu chia rẽ vì Donald Trump trúng cử tổng thống Mỹ - VnExpress

Tổng thống trúng cử Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Thành công bất ngờ của Donald Trump trong kỳ bầu cử tổng thống Mỹ làm những rạn vỡ trong lòng châu Âu thêm rộng, buộc các lãnh đạo châu lục phải nhóm họp để bàn về mối quan hệ với tổng thống đắc cử của Mỹ.

Trước cuộc bầu cử, đầy đủ chỉ huy châu Âu đều phản đối ông Trump, do lúng túng ông trùm BĐS có thể làm đảo lộn các thỏa thuận về bình an với Tây Âu, vốn giúp khu vực này duy trì sự bình ổn suốt 70 năm qua. Nhưng giờ đây, khi ông Trump đã trúng cử, tiếng nói phản đối đó đang nhạt dần khi các tổ quốc phải tính toán cách thức đối phó, theo Washington Post.

Các nhà chỉ huy Anh dường như hot lòng ủng hộ ông Trump với kì vọng có thể gây ảnh hưởng tới giai đoạn ra quyết định của ông sau này. Thủ tướng Đức Angela Merkel thì tuyên bố trông đợi được làm cho việc với ông Trump miễn là ông này tôn trọng các giá trị Tây Âu về sự khoan thứ.

Bên cạnh đó, một số lãnh đạo châu Âu lại nghĩ là châu lục này cần phải tự định đoạt số mệnh của bản thân mình, không nên trông đợi tham gia các chế độ của ông Trump. Những khác biệt trong quan điểm này có thể là chỉ báo cho mối quan hệ đồng chí giữa Mỹ và Tây Âu dưới thời ông Trump: hỗn loàn, không dễ dàng dự báo và chia rẽ chưa từng có.

Châu Âu lâu nay vẫn chạm chán khó khăn trong việc kiếm tìm sự đồng thuận sau rộng rãi năm kinh tế bất ổn, cuộc khủng hoảng người di cư và những hiềm khích với Nga. Hồi tháng 6, người Anh đã bỏ thăm chọn lựa rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) và càng làm cho thử thách thêm chồng chất. Nhưng thành công của Donald Trump, như những gì chính ông nói, "còn gấp 5 lần Brexit".

"Chúng ta cần xem đây như một cơ hội", Ngoại trưởng Anh Boris Johnson nói trong lúc tới nhập cuộc cuộc họp với những người đồng cấp châu Âu hôm 14/11.

"Thay đổi đang đến ở khắp nơi, khi cư dân yêu cầu đổi mới, công việc của các chính trị gia là phải đáp lại", Thủ tướng Anh Theresa May phát biểu trên truyền hình, ám chỉ những tác nhân đã giúp Donald Trump thành công và Anh rời khỏi EU.

Thế nhưng các lãnh đạo châu Âu khác thường có cách thức diễn giải khác về chiến thắng của Donald Trump. Nhiều người kiếm được thấy con đường phía trước không dễ chọn. Nếu đón nhận ông Trump một phương pháp quá thuận tiện, họ có nguy cơ thổi bùng làn sóng của các đội ngũ đối lập nội địa. Nhưng ví như chối bỏ tổng thống trúng cử của Mỹ, họ có thể mất đi sự hậu thuẫn từ đồng chí hùng mạnh nhất, thậm chí có thể bị lạc điệu với cử tri nội địa - những người cũng đang lo lắng về điều người người nước ngoài vào định cư tại đất nước nhà, kinh tế bê trễ cùng mặt trái của toàn cầu hóa.

"Câu hỏi lớn nhất là liệu châu Âu sẽ bày tỏ sự câu kết trước toàn cục những trắc trở đó, hay họ sẽ cố gắng tìm bí quyết biểu thị nó một cách song phương - tức là từng nước sẽ tới Washington để nỗ lực giải quyết được những thỏa thuận có lợi nhất với tổng thống mới của Mỹ", ông Pierre Vimont, từng là nhà ngoại giao Pháp, đánh giá.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker. Ảnh: AIT

Trong cuộc họp các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng tại Brussels hôm 14/11, rộng rãi người đã cố giảm thiểu thanh minh ý kiến quá mạnh khỏe về ông Trump. Các nhà chỉ huy Pháp chỉ nói rằng họ sẽ tiếp diễn các chiến lược bình yên của mình mà không chờ chính quyền Mỹ mới.

"Châu Âu không nên chờ người khác quyết định. Chúng ta phải tự bảo vệ các lợi ích của bản thân mình, tức thị các lợi ích của châu Âu và đồng thời đó khẳng định vị thế kế hoạch của chính mình trên trái đất", Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault nói.

Trong khi đó, các chỉ đạo đảng Chiến trận Dân tộc tại Pháp, những người mang tư tưởng chống nhập cư và hiềm nghi tham gia châu Âu, thì cho nhân thức các đại diện của ông Trump hồi cuối tuần đã giao thông với họ để bàn việc thích hợp tác. Trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Pháp trong năm tới, tỷ trọng cử tri ủng hộ đảng này đang tăng mạnh.

Các quốc gia khác thì có vẻ nóng lòng kì vọng ông Trump có tín hiệu nới lỏng các lệnh cấm vận kinh tế chống lại Nga. Chính phủ của tổng thống Mỹ Obamađã thúc đẩy 28 nước nhà thành viên EU cùng đoàn kết thực thi các lệnh cấm vận chống Nga sau khi nước này sáp nhập bán đảo Crimea. Dù thế, đa dạng nhà ngoại giao EU tin rằng châu Âu sẽ hối hả toá bỏ ít ra một phần các lệnh trừng trị, nếu như ông Trump nới lỏng các lệnh trừng trị của Mỹ trước.

Thế nhưng nếu điều đó xảy ra, đây sẽ là cú tát tham gia mặt các giang sơn Đông Âu, những nước lo lắng về Nga, cũng như bà Merkel - người đã xúc tiến châu Âu liên kết thực thi các lệnh trừng trị.

Thủ tướng Merkel cũng là chỉ huy châu Âu thách thức ông Trump khỏe mạnh nhất. Sau khi tỷ phú này thắng lợi, bà và các bè bạn tỏ ra ngày càng rõ ràng trong việc sẵn sàng một mình bảo kê trơ tráo tự hậu Thế chiến II của phương Tây, dù các đối tác cứ lần lượt bỏ đi.

Thủ tướng Đức Angela Merkel. Ảnh: Reuters

Nước Đức bấy lâu vẫn lánh né việc đầu tư nhiều cho quân đội do dĩ vãng phát xít. Nhưng bây chừ các nhà lãnh đạo đang bàn tới sự cần thiết phải đầu cơ toàn vẹn hơn cho an toàn giang sơn, do sợ hãi sự phụ thuộc tham gia Mỹ.

"Với chúng tôi, có một yếu tố rõ ràng là châu Âu cần phải chịu trách nhiệm phổ thông hơn về công tác của mình", Bộ trưởng Quốc phòng Đức Ursula von der Leyen nói.

Một số nhà chỉ đạo châu Âu thì có vẻ như chuẩn bị chối bỏ ông Trump. "Tôi nghĩ chúng ta sẽ phải phao phí nhị năm khi mà ông Trump đi một vòng khắp một thế giới mà ông ta hoàn toàn không hiểu nhân thức về nó", ông Juncker phát biểu tại Luxembourg hồi tuần trước. 

Đọc thêm: 

Hoàng Nguyên

Xem nhiều hơn: Máy bơm nước