Cho đến khi xem hết bộ ảnh này của cô bạn có tên Mai Hương, phổ biến người có thể vẫn chưa biết nhiều về Tsaatan (trước đây chắc là hoàn toàn xa lạ). Nhưng điều đó dường như không còn quá quan trọng, vì ấn tượng để lại là một bộ ảnh tuyệt đẹp về chuyến hành trình với số đông cảm xúc của cô gái sinh năm 91 khi đã tới đây: "Hành trình tậu tới bộ lạc Tsaatan. Đó là một hành trình đầy khiếp sợ, gian nan, mỏi mệt và rộng rãi thưởng thức chưa từng thấy".
...
Tôi đã đặt chân tới một vùng đất được coi là "xa xăm hẻo lánh, tách biệt nhưng là một phần khác biệt của quả đât". Đó là vùng cực bắc của Mông Cũ kĩ, giáp giới giới Nga. Để tậu đến bộ lạc Tsaatan tôi phải trải di chuyển qua rộng rãi chặng xe và cả ngựa để xuyên qua những cánh rừng taiga phủ đầy băng tuyết.
Bộ lạc Tsaatan là bộ lạc tuần lộc cuối cùng của Mông Cũ rích. Đa số lời cảnh báo rằng bộ lạc này sắp bặt tăm. Đó là lý do tôi đã dành 10 ngày còn lại ở Mông Cổ hủ, hài lòng một hành trình gian nan chưa từng thấy để đến tận đây, thi hành ý tưởng khiến phim và phóng sự ảnh về họ. Một bộ phim của riêng tôi.
Có thể bạn đã từng gặp mặt những túp lều cũ kĩ, những con tuần lộc bên biển Hovsgol ở Moroon, nhưng đó không hề là nơi Tsaantan sống. Các Tsaatan không và chưa từng có truyền thống sống gần biển Hovsgol. Trong đa dạng năm quay về đây, có một vài lượng rất bé dại gia đình người Tsaatan đã chọn chuyển động đến đại dương để khai thác nguồn thu nhập từ du lịch. Nhưng thực tế khu vực đại dương này chẳng hề là nơi sống tốt cho tuần lộc. Trái cây ít và khí hậu quá ấm với tuần lộc. Thậm chí họ còn giả làm nghi lễ Shaman (thầy phù thuỷ) để kiếm tiền.
Hình như đó những người Tsaatan chân chính vẫn quyết tâm ở lại rừng Taiga – nơi mà tuần lộc của họ hoàn toàn được khoẻ mạnh. Và tôi – cũng nỗ lực rằng chính mình sẽ chỉ lựa chọn tò mò bộ lạc tuần lộc ở chính nơi đó.
Tôi không biết chính mình liệu có phải người Việt trước tiên đến đó và sống cùng họ không, nhưng với hành trình bản thân trải qua. Lần đầu tiên tôi cảm thấy kiêu hãnh về sự nhẫn nhịn của bạn dạng thân bản thân mình. Tôi đã có 4 ngày sống cùng họ. Và đó sẽ là quãng thời điểm tôi chẳng thể nào quên.
1. Phương pháp tới với bộ lạc Tsaatan
Toàn cục thông tin tôi có là những lần cùng cô bạn Nevar (bạn đi cùng trong hành trình của tôi) mon men các group du lịch Mông Cổ lỗ để hỏi và thu thập thông tin, kinh nghiệm cho chuyến đi.
- Từ Ulaabaatar tôi phải đi chuyến xe bus dài 18 tiếng cho 700km để tới Moroon. Xe chật hẹp và bị nhồi nhét hàng hoá.
- Từ Moroon tôi tiếp tục phải đi chuyến xe độc nhất vô nhị (vài ngày mới có một chuyến) để tới được Tsagaan Nuur. Đây mới thật sự là chuyến xe kinh hoàng nhất trong cuộc đời tôi từng đi. Xe minivan 10 chỗ nhưng luôn bị nhồi nhét 15-16 người cùng một mớ hàng hoá hỗn độn khiến cho chỗ ngồi cực kỳ chật chội và ngột ngạt. Chặng trục đường 300km nhưng dài đến 12 – 16 tiếng vì tuyến đường cực kì xóc và bùn lầy.
- Tới Tsagaan Nuur rồi tôi được thả tại gia guide của chính mình. Đi đóng dấu permit và mở đầu đi ngựa vượt qua 3 ngọn đồi và những khu rừng taiga để sắm tới bộ lạc tuần lộc.
2. Trở lực lớn nhất của chúng tôi
chậm triển khai là khó khăn ngôn ngữ. Gần như người ở bộ lạc đều không nhân thức tiếng Anh. Tất cả những gì chúng tôi có thể giao thiệp với nhau là các hình vẽ với tốc độ cao trên giấy, tiếng nói cơ thể và một vài từ rời rạc trong cuốn tự điển. Nhưng may mắn cho tôi là trong ngày thứ 3 có 1 đoàn leo núi người Mông Cũ kĩ gạnh qua, họ biết nói tiếng Anh. Tôi mừng như vớ được quà liền nhờ họ hỏi giúp một số câu cần thiết cho bài viết.
3. Kỷ niệm đáng nhớ nhất trên hành trình tới với bộ lạc
Dựng lều ngủ đêm trên tuyết trong rừng taiga: chậm triển khai là một trong những thưởng thức kinh khủng và nhớ đời nhất mà tôi phải trải qua.
Từ Tsagaan Nuur tới chỗ bộ lạc tôi phải di chuyển bằng ngựa cùng guide để xuyên qua những cánh rừng taiga và 3 ngọn núi phủ đầy băng tuyết với khuông cảnh ma mị chưa từng thấy. Hôm đó tuyết phủ rất dày, mưa và cả tuyết khiến cho cả người và ngựa đều rét run. Chúng tôi đều cảm thấy kiệt lực.
Tôi nhớ như in cảm giác lúc đó, 9h30 tối, mọi thứ đều đã mờ đi, bao quanh là một màn trắng xoá của tuyết, những cây thông thân đen lá vàng phủ tuyết trắng xoá khiến cho môi trường trở thành lạnh buốt cực kì tận.
Con đường tới bộ lạc Tsaatan là một con đường rất không dễ dàng đi, hoàn toàn không có các con phố mòn và phần nhiều nước với bùn. Nói thế này cho dễ hiểu ạ: khoảng 70% địa hình là bùn lầy và cỏ mọc trên nước, 20% đường khô và 10% là sông suối. Vì thế chỉ nên di chuyển với ngựa hoặc tuần lộc giả dụ bạn không muốn lội bùn dưới tuyết.
4. Kỷ niệm đáng nhớ nhất tại bộ lạc:
Vẫn lại là chuyện ngủ. Giấc ngủ tại một trong những nơi mát rượi nhất thế giới đúng là sợ hãi. Đêm trước tiên trong lều của mình tôi vẫn chẳng thể ngủ nổi sau khi củi lửa đã tắt. Chúa ơi, dễ thường cứ vừa ngủ vừa dậy nhét củi vô bếp sao.
Đêm thứ 2 tại bộ lạc tôi hứa hẹn giờ, cứ 1 tiếng đồng biển tôi dậy châm củi một lần để giữ lửa được duy trì cả đêm. Và tới ngày thứ 3 thì tôi chính thức…. lăn ra nhỏ. Vì 3 đêm liền mất ngủ. Lạnh cũng mất ngủ và muốn không lạnh cũng chẳng thể ngủ. Khóc nấc!
5. Lần hoảng hốt nhất ở bộ lạc Tsaatan
chậm triển khai là ngày thứ 4 tôi sống cùng họ. Sáng sớm ngủ dậy chui ra khỏi lều thấy họ dỡ các lều để dời đi nơi khác. "Ôi mẹ ơi" – tôi thốt lên – "Cái quái gì thế?". Dẫu nhân thức họ là dân du mục, có thể dời đi bất kỳ lúc nào nhưng mà sao tôi đen thui quá vậy, họ cũng chẳng báo cho tôi nhân thức 1 tiếng. Tôi cuống lên tìm mọi cách thức liên lạc về cho guide và hên trưa hôm đó có guide khác đến đón tôi và Nevar về. Hú hồn!
Nói thêm ý nghĩa của hành trình này, Mai Hương chia sẻ:
"Vì bản thân có niềm đam mê khác biệt với những vùng đất hoang sơ với lối sống và văn hoá cổ truyền, nên vùng đất này thực thụ có sức hấp dẫn rất khỏe mạnh. Khi tìm hiểu về nó, bản thân mình được nhân thức bộ lạc này cũng sắp biến mất, nó là bộ lạc nuôi tuần lộc cuối cùng của Mông Cũ kĩ. Và trên nhân loại cũng chỉ còn rất ít những bộ lạc như thế này. Cho nên bản thân mình đặt chỉ tiêu phải đến đây để làm một phóng sự ảnh và một bộ phim tài liệu về họ. Bản thân muốn lưu giữ lại những nét sống cổ truyền theo cách thức của riêng bản thân mình.
Chuyến đi giúp bản thân tò mò được phổ biến điều mới về loài người, cuộc sống du canh du cư cổ truyền; mày mò được sức mạnh của bạn dạng thân bản thân. Trước chuyến đi mình mới nghỉ việc được một vài bốn tuần, sự phản đối kịch liệt trong khoảng mái ấm và áp lực trong khoảng công việc hòa bình, thu nhập... phổ biến thứ làm cho chính mình mất niềm tin vào bạn dạng thân một cách thức khủng khiếp. Chán nản và hoang mang. Nhưng chuyến đi tới đây đã giúp bản thân thêm tự tín tham gia bản thân bản thân mình, cảm thấy bản thân mình có thể khiến được phổ quát nhân tố hay ho chứ không vô bổ như mình nghĩ".
Tham khảo thêm: Máy bơm nước
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét