 |
|
Tổng thống Philippines Duterte (trái) và Tổng thống trúng cử Mỹ Trump. Ảnh: CBS |
Một số tháng qua, phổ biến quan chức ngoại giao Mỹ đã gặp tướng Delfin Lorenzana, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, để xin lời nhắn nhủ về phương pháp diễn giải những lời nói của Tổng thống Rodrigo Duterte. Nhưng tình hình có thể đảo chiều sau khi tỷ phú Donald Trump thắng cử tổng thống Mỹ và trở thành một "ẩn số" không dễ dàng đoán với Philippines, theo Washington Post.
Từ khi nhậm chức hồi tháng 6, ông Duterte – người từng được gọi là "Donald Trump của châu Á" - đã phổ biến lần có những phát ngôn thụ động nhắm vào bè bạn mạnh nhất của Philippines. Ông xúc phạm Tổng thống Barack Obama, ăn hiếp dọa đuổi quân nhân Mỹ khỏi các căn cứ ở nước này, rồi kết thân với China và hết lời ngợi ca Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Những tuyên bố của ông Duterte đã đẩy mối quan hệ Mỹ - Philippines xuống thấp nhất trong đa dạng thập kỷ, khi cả Nhà Trắng và Lầu Năm Góc đều không thể nắm bắt được yêu cầu đích thực của ông chủ Điện Malacanang. Một vài quan chức Mỹ đã tỏ ra tức giận thực thụ sau khi ông Duterte tuyên bố "chia tách" với Mỹ trong chuyến công du đến TQuốc.
Tất nhiên, tình hình có kĩ năng sẽ thay đổi sau khi ông Trump đắc cử tổng thống Mỹ. Chiến thắng của tỷ phú bạo miệng tạo thời cơ cho ông Duterte "phát động lại" quan hệ song phương sau bắt đầu đầy thảm họa với ông Obama. Ông Duterte nhịn nhường như cũng đã biết nắm bắt thời cơ này, khi hết lời ca tụng Trump và chỉ ra những điểm đồng nhất giữa bản thân với tỷ phú.
"Tôi muốn chúc mừng ông Donald Trump. Muôn năm", ông Duterte phát biểu trong chuyến thăm đến Malaysia, sau khi nhận được tin ông Trump đắc cử. "Chúng tôi đều chửi thề vì những nguyên do dễ chơi nhất. Chúng tôi đều giống nhau".
Ông Duterte cũng ám chỉ rằng quan hệ hai nước sẽ bớt chông gai hơn khi ông Trump nhậm chức. "Tôi sẽ không bàn cãi với Mỹ nữa, vì ông Trump đã thắng", Duterte khẳng định.
Richard Javad Heydarian, chuyên gia về công nghệ chính trị tại Đại học De La Salle ở Manila, cho rằng Duterte hoan nghênh Trump bởi ông cảm thấy Tổng thống thắng cử Mỹ "sẽ không quá nhọc lòng với vấn đề dân chủ và nhân quyền" như người tiền nhiệm, và sẽ không chỉ trích các chế độ đối nội của Philippines, đặc biệt là chiến dịch chống ma túy đẫm máu nước này đang thi hành.
Thử thách
Thế nhưng quá trình "phát động lại" quan hệ giữa hai nước cũng có thể gặp tất cả gian truân bởi chính điểm thông thường giữa hai nhà lãnh đạo, đó là sự thiếu trải nghiệm trong lĩnh vực đối ngoại, các chuyên gia phân tách phản hồi.
Các nhà ngoại giao đương thứ và nghỉ hưu lẫn các chuyên gia quốc phòng của Philippines đều cho rằng mai sau quan hệ Mỹ - Philippines dựa vào rất lớn vào bí quyết mà ông Duterte kiếm được thức về ông Trump và ngược lại. Chướng ngại duy nhất hiện thời là cả hai bên đều thiếu những thông tin quan trọng về đối tác để thực hiện nhân tố đó.
Bộ trưởng Quốc phòng Lorenzana thừa nhận rằng trong giai đoạn ông Trump tranh cử, các nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ chỉ có thể cung ứng cho phía Philippines một tẹo định hướng về chế độ đối ngoại của ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa. Khi được hỏi chiến thắng của ông Trump có ý nghĩa như thế nào với quan hệ song phương, Lorenzana chỉ dễ chơi lắc đầu: "Chúng tôi không biết".
Về phần bản thân mình, ông Trump cũng chưa đưa ra ý tưởnrg cụ thể về chương trình đối ngoại của chính mình, khác biệt là quan hệ với các bạn hữu ở châu Á. Tuy nhiên, những phát ngôn trong thời kỳ tranh cử cho thấy ông sẽ tập trung hơn tham gia các vấn đề đối nội để "làm nước Mỹ kếch xù trở lại", thay vì đặt ưu tiên vào ý tưởnrg tái thăng bằng châu Á như người tiền nhiệm Obama.
Việc ông Trump chỉ dồn vào một chỗ vào yếu tố kinh tế, việc khiến của Mỹ cũng có thể gây tác động tiêu cực tới Philippines. Ông Trump nạt dọa sẽ áp thuế cao đối với hàng hóa nhập cảng từ Trung Quốc, khiến cho gia tăng nguy cơ nổ ra một trận chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất trái đất. Các chuyên gia phân tách cho rằng khi trận chiến đó nổ ra, Philippines chắc chắn sẽ chịu tác động.
Heydarian cũng khiếp sợ rằng chính quyền mới của Mỹ có thể hài lòng đánh đổi những trắc trở quan trọng của khu vực châu Á, chả hạn như Đại dương Đông, để lấy những ích lợi về thương mại, khiến cho China có thể quyết liệt hơn trong yếu tố mâu thuẫn chủ quyền ở khu vực, đánh giá.
Tedsuo Kotani, nghiên cứu viên cao cấp, Học viện Các điều Quốc tế Nhật Bản từng đánh giá rằng ví như Trung Quốc đưa ra cam kết với ông Trump rằng họ sẽ không bao giờ gây không dễ dàng dễ cho các tàu hàng của Mỹ hoạt động ở Hồ Đông, ông "có thể gật đầu với họ và nhượng bộ yếu tố Biển Đông".
Việc ông Trump chẳng hề đề cập tới vấn đề châu Á trong các cuộc bàn cãi của bản thân mình làm cho Philippines sẽ phải theo dõi sát sao để tò mò về quan điểm của tổng thống trúng cử Mỹ đối với khu vực và với Manila.
Trong bối cảnh bây giờ, việc Tổng thống Duterte dịu giọng với Mỹ và tán thưởng ông chủ mai sau của Nhà Trắng thay vì mạt sát ông Trump là một dấu hiệu tốt đối với Bộ trưởng Quốc phòng Lorenzana. "Ơn Chúa, thật chẳng dễ chịu gì khi xếp sau Tổng thống Duterte trong lúc ông ấy đả kích ai đó, khách hàng biết đấy", vị tướng này cho biết.
Xem thêm:
Trí Dũng
Xem tại: Máy bơm tăng áp giá rẻ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét